De bijdragen in dit derde federale Jaarboek Armoede bevinden zich in een spanningsveld; het spanningsveld tussen de gevolgen van de aanslepende en zich verdiepende crisis op armoede, uitsluiting en ongelijkheden en de pogingen om ook in deze tijden genoemde maatschappelijke fenomenen aan banden te leggen en, waar mogelijk, te bestrijden. Het mag dan ook geen verwondering wekken dat we bijzondere aandacht besteden aan de plaats en rol van het OCMW. Het lijkt wel dat deze institutie, net nu ze het hardst nodig is, in haar werkingsmogelijkheden beknot wordt. Is het een volgende fase in het proces van de ?zich terugtrekkende verzorgingsstaat? dat enkele decennia geleden werd ingezet? Een derde, thematische, deel belicht het OCMW vanuit verschillende invalshoeken: de rol van het OCMW in lokale netwerken, referentiebudgetten als instrument in de praktijk van het OCMW, onderbescherming en proactief handelen, de sociale, culturele en sportieve participatie van cli?nten, de socioprofessionele integratievrijstelling, studeren met een leefloon.

De editie 2013 opent met bijdragen over armoede bij kinderen, over de sociale integratie van de Roma, over de nieuwe gedaantes van de digitale kloof en over de reproductie van de ongelijkheden en het armoedebestrijdingsbeleid. Dit beleid wordt nader onder de loep genomen in een tweede deel. Een bijdrage over armoedebestrijding als democratisch vraagstuk stelt de uitgangspunten van het gangbare beleid in vraag en dat gebeurt ook in de bijdrage over de tegenstrijdigheden van de ?sociale activering?. Ook de aanpassingen van minimuminkomens aan de welvaart en het beleid van de Duitse Gemeenschap ten aanzien van ?multiprobleemgezinnen? komen hier aan bod. Vanzelfsprekend is de invalshoek Belgi?, maar de specifi citeit van de deelstaten wordt niet verwaarloosd.

Het verzamelen en analyseren van recente cijfers, van de resultaten van wetenschappelijke studies en van relevante beleidsmaatregelen wordt vergezeld door kritische refl ecties en door aanbevelingen voor het te voeren beleid. Het wetenschappelijke gehalte van de bijdragen in dit Jaarboek wordt gegarandeerd doordat ze alle ? behoudens de inleidingen voor elk deel, waarvoor dit niet relevant is - een procedure van wetenschappelijke reviewing hebben doorlopen.

Dit Jaarboek wil er ook toe bijdragen dat de kennis over, en de politieke en publieke belangstelling voor, armoede en sociale uitsluiting erop vooruitgaat. We bieden de federale overheid een instrument om met kennis van zaken de situatie en de maatregelen inzake armoede en sociale uitsluiting te evalueren en te analyseren. Ten slotte willen we mensen en instellingen samenbrengen, die bekommerd zijn om armoede en sociale uitsluiting en die elkaar anders niet of zelden ontmoeten. Dat is zeker het geval wanneer taalkundige en institutionele grenzen het aantal ontmoetingsplekken beperken en de communicatie niet vergemakkelijken.

OVER DE AUTEURS

Willy Lahaye is filosoof en doctor in de Psychologie en Onderwijswetenschappen. Hij leidt het onderzoekscentrum CeRIS (Centre de Recherche en Inclusion Sociale) aan de Universit? de Mons.

Isabelle Pannecoucke is doctor in de Sociale Wetenschappen (Sociologie). Ze werkt aan de Universiteit Gent, als doctoraal onderzoekster in de Vakgroep Sociologie en is verbonden aan de onderzoeksgroep POS+ (Participation, Opportunities and Structures).

Jan Vranken is socioloog en emeritus gewoon hoogleraar aan de Universiteit Antwerpen, waar hij het Centrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad (OASeS) oprichtte. Ook is hij vrijwillig medewerker aan de Universiteit Gent.

Ronan Van Rossem is hoofddocent Sociologie aan de Universiteit Gent en is verbonden aan de onderzoeksgroep POS+ (Participation, Opportunities and Structures).

GPRC Label. Wat is GPRC? GPRC staat voor ?Guaranteed Peer Reviewed Content?. Het is een kwaliteitslabel waarmee de Vlaamse Uitgevers Vereniging (VUV) aangeeft dat de publicatie die dit label draagt, een peer-reviewprocedure heeft doorlopen die beantwoordt aan de internationale wetenschappelijke standaarden